Semarang, 11 januari 2025 – De Indonesische regering heeft de officiële pensioenleeftijd verhoogd naar 59 jaar, als onderdeel van een langetermijnplan om het pensioenstelsel te hervormen en aan te passen aan de stijgende levensverwachting in het land. De maatregel treedt per direct in werking en zal gevolgen hebben voor miljoenen werknemers in de publieke en private sector.

Pensioenleeftijd stijgt geleidelijk naar 65

Tien jaar geleden lag de pensioenleeftijd in Indonesië nog op 56 jaar. Sindsdien is het beleid aangepast: elke drie jaar komt er een jaar bij. De komende jaren zal deze trend zich voortzetten tot het uiteindelijke doel van 65 jaar in 2043 is bereikt. Hiermee wil de overheid het systeem toekomstbestendig maken, vooral gezien de vergrijzing van de bevolking en de druk op sociale voorzieningen.

Stijgende levensverwachting als drijvende kracht

Volgens het ministerie van Volksgezondheid is de gemiddelde levensverwachting in Indonesië opgelopen tot 74 jaar. Deze toename is grotendeels te danken aan betere toegang tot medische zorg, de invoering van een nationale ziektekostenverzekering en verbeterde leefomstandigheden. Indonesië volgt hiermee het voorbeeld van andere opkomende economieën die hun pensioenstelsels aanpassen aan demografische veranderingen.

Economische voordelen én uitdagingen

Dr. Andri Santosa, econoom aan de Paramadina Universiteit in Jakarta, noemt de hervorming een logische en noodzakelijke stap. "Een hogere pensioenleeftijd kan bijdragen aan economische groei doordat ervaren werknemers langer actief blijven op de arbeidsmarkt," legt hij uit. Tegelijkertijd waarschuwt hij voor mogelijke neveneffecten: “De overheid moet voldoende nieuwe banen creëren om jongeren kansen te bieden. Zonder goed beleid kunnen generaties met elkaar gaan concurreren.”

Tekort aan arbeidskrachten in publieke sector

In sectoren zoals onderwijs en gezondheidszorg worstelt de overheid al langer met personeelstekorten. De verhoging van de pensioenleeftijd kan op korte termijn soelaas bieden, omdat ervaren professionals langer aanblijven. Critici vrezen echter dat dit slechts een tijdelijke oplossing is en benadrukken dat er meer moet worden geïnvesteerd in opleiding en herstructurering.

Reacties uit de samenleving

Hoewel sommige vakbonden terughoudend zijn, zijn veel experts positief over de hervorming. Werknemers in stedelijke gebieden, waar de arbeidsmarkt competitiever is, lijken zich makkelijker aan te passen aan de nieuwe realiteit. In meer rurale regio’s ligt dat anders: daar leeft de angst dat mensen fysiek niet in staat zijn om tot hun 59e of langer te blijven werken.

Vooruitblik: meer hervormingen op komst

De verhoging van de pensioenleeftijd is onderdeel van een bredere agenda die gericht is op modernisering van de Indonesische economie en sociale zekerheid. Verwacht wordt dat in de komende jaren aanvullende maatregelen volgen, waaronder aanpassingen in het pensioenuitkeringssysteem en belastingvoordelen voor oudere werknemers.

Met de nieuwe pensioenleeftijd zet Indonesië een duidelijke stap in de richting van een veerkrachtiger en duurzamer sociaal stelsel. De uitdaging ligt nu in de uitvoering, waarbij zowel de arbeidsmarkt als de gezondheidszorg gelijke tred moeten houden met deze demografische verschuivingen.